Het Bruto Binnenlands Product (BBP) heeft in het tweede kwartaal een kleine krimp laten zien van 0,2%. Er zijn op dit moment nog geen cijfers voor het derde kwartaal, maar de verwachting van ING is dat Q3 ook een kleine krimp zal laten zien.
Voor het komende vierde kwartaal zijn de vooruitzichten positiever; het sentiment in met name service-, retail- en industriesector is in september verbeterd. Een positief teken voor de toekomstige consumptie is dat de daling van de huizenprijzen is gestopt en dat de loonstijgingen de inflatie komende periode naar verwachting duidelijk zal overtreffen.
Voor 2024 wordt een groei van het BBP van 0,7% verwacht, met name als gevolg van voorgestelde wijzigingen in de overheidsbegroting. Deze maatregelen, zoals het bevriezen van het brandstofaccijnzen, een hoger minimumloon en hogere wettelijke pensioenen, zouden de consumptie in 2024 een kleine impuls moeten geven. Lees hier meer.
2024: lichte groei in meeste sectoren – verschil binnen industriebranches
Voor 2024 verwacht ING Research voor de meeste sectoren een lichte groei, waarbij de dienstverlenende sectoren de grootste groei laten zien.
Grote verschillen binnen industriebranches
De afgelopen periode heeft de industrie wat betreft productievolume feitelijk een pas op de plaats gemaakt. De output trok in mei en juni voor het eerst sinds april 2022 weer wat aan om vervolgens in juli en augustus in hetzelfde tempo terug te vallen. Producenten hebben veel last van de stagnatie in Europa. Vooral de inhaalslag in automotive en herstel in enkele energie-intensieve industrieën, zoals chemie en papier, dragen de laatste maanden bij aan de stabilisatie. De teruggelopen productvraag blijft breed voelbaar. De onzekere economische vooruitzichten en de hogere rente zetten de investeringen in machines onder druk en de eindvraag van consumenten gaat gebukt onder de teruggelopen koopkracht. Het na-ijleffect van de pandemie maakt diensten bovendien nog altijd gewilder dan producten. De afgelopen maanden hadden machinereparateurs het dan ook extra druk. Een teken dat er door de beperktere bezetting meer tijd is om achterstallig onderhoud te plegen en de gebruiksduur van machines te verlengen.
Gevolg is dat investeringen verder in de verdrukking komen. De jarenlang zo succesvolle machine-industrie was daardoor de laatste maanden zelfs één van de grootste krimpbranches. De totale industriële productie krimpt dit jaar met 1,5% en voor 2024 wordt slechts beperkt herstel (+1%) verwacht. Meer over de laatste ontwikkeling in sectoren
Inflatiecijfers en renteverwachting
De rente is van invloed op kapitaalsinvesteringen. De hoogte van de rente wordt bepaald door het monetaire beleid van ECB (die prijsstabiliteit als doelstelling heeft en streeft naar een inflatie van 2%) én de inflatieverwachtingen. Hoe de inflatie zich ontwikkelt, is daarom van belang.
Het CBS rapporteert 0,2% inflatie in september. Het lijkt alsof de prijzen bijna niet gestegen zijn, maar dit heeft te maken met een verandering in de CBS-rekenmethodiek. Eerder nam het CBS bij de berekening van de energieprijzen de tarieven in nieuwe energiecontracten mee. Dit is gewijzigd in naar wat huishoudens werkelijk voor energie betalen. Omdat in september 2022 de energieprijzen piekten lijkt het dus alsof de prijzen slechts marginaal stegen in september 2023.
Daarom is het beter om te kijken naar de kerninflatie (excl. voedsel- en energieprijzen). Die was in september met 4,5% nog steeds hoog. Toch gaat de ECB er op dit moment vanuit dat ze voldoende heeft gedaan om de inflatie op middellange termijn richting de 2% te bewegen. Bovendien wil de ECB voorkomen dat ze de economie met verdere renteverhogingen te veel schade toebrengt. Deze monetaire verkrapping drukt de economische groei binnen de eurozone. Dit remt de stijging van de kapitaalmarktrentes af. ING verwacht dat de lange rentes zich stabiliseren en gedurende 2024 iets kunnen dalen. Meer over de renteverwachtingen lees je op ING Think
Sector thema update innovatie
Onlangs zijn voor 10 sectoren de ING thema-updates gepubliceerd. Voor industrie ditmaal over technologie & digitalisering. Een innovatieve industrie is van groot belang voor de economie, de werkgelegenheid, strategische onafhankelijkheid en het behoud van de welvaart op lange termijn. Investeren in een slimme, concurrerende industrie heeft daarom hoge prioriteit.
Hoewel de Nederlandse maakindustrie in verhouding met andere landen relatief kleiner is heeft zij een aantal belangrijke capaciteiten tot haar beschikking die een uitstekend uitgangspunt voor groei op lange termijn bieden: a) kennis, b) technologie en c) specialistische maakbedrijven.
Welke impact heeft nieuwe technologie en digitalisering voor Industry?
Ik sprak hiervoor met Kinkelder Metal Solutions en Voortman Steel Machinery. Lees hier de thema update.