Het is nu al druk in de ondergrond en als gevolg van de energietransitie, klimaatadaptatie en uitrol 5G zal het nog drukker worden. Hierdoor zal het lastiger worden om bestaande leidingen te bereiken om te vervangen. In gesprek met Egbert van Voskuilen, directeur Van Voskuilen groep en Stefano van Kampen, algemeen manager Infra Elite maken we kennis met het sleufloos vervangen van leidingen. Lees verder en ontdek welke sleufloze technieken er beschikbaar zijn om de levensduur van bestaande distributieleidingen te verlengen.
Infra Elite, sinds 1 januari 2020 dochteronderneming van Van Voskuilen groep is een oplossingsgerichte samenwerkingspartner op het gebied van saneren middels sleufloze technieken. Sleufloos betekent dat de levensduur van een bestaande leiding wordt verlengd met minimale graafwerkzaamheden, waarbij de bestaande leiding wordt voorzien van een nieuwe binnenwand. Het is meer te vergelijken met renoveren dan vervangen van de leiding omdat de bestaande leiding intact blijft. Afhankelijk van de diameter, de situatie en het te transporteren medium wordt er een techniek gekozen. Voor distributieleidingen heeft Infra Elite de expertise in huis om middels relinen en LMI de gasleiding sleufloos te vervangen. Aansluitleidingen kunnen ook sleufloos worden vervangen en verwijderd, in een apart artikel zal hier aandacht aan worden besteed.
Relinen, drukloos gasleiding vervangen
Relinen (kousmethode) wordt veel toegepast bij bros gietijzeren gasleidingen. Bij deze techniek worden twee werkgaten gemaakt, één aan het begin en één aan het einde van het te vervangen leidingdeel. Vervolgens wordt de inwendige leiding gereinigd, waarna een met twee componentenlijm geïmpregneerde kous erin wordt geblazen en doormiddel van UV-lampen inwendig uithard. Hierna is de bestaande leiding voorzien van een nieuwe, sterke en toekomstbestendige laag en neemt de gasdichte geweven kous de transportfunctie van de bestaande buis overneemt. Eventuele aanwezige huisaansluitingen worden door een robot van binnenuit open gefreesd. Voorafgaand wordt de staat van de leiding, onder andere op basis van wanddikte en brosheid, onafhankelijk door KIWA, gecontroleerd om te bepalen of relinen mogelijk is. De te vervangen lengte per dag wordt mede bepaald door het aantal aangesloten panden omdat tijdens het relinen en uitharden er geen aardgas kan worden afgenomen en de weersomstandigheden met name vorst. Binnenstedelijk kan er gemiddeld 40 meter per dag worden gerelined, buitenstedelijk meer. De methode relinen komt voort uit de riolering waarmee al sinds de jaren negentig veelvuldig ervaring en doorontwikkeling heeft plaatsgevonden. De uitdaging op dit moment is om de gebruikte materialen ook geschikt te krijgen voor toepassing in drinkwaterleidingen. Bij deze methode van vervangen wordt de inwendige diameter van de leiding nauwelijks verkleind. In de NTA8032 zijn de eisen gesteld om te komen tot kwalitatief goede gerenoveerde metalen gasleidingen, vervaardigd uit zowel koolstofstaal, nodulair als gietijzer, voor het transporteren of distribueren van gasvormige brandstoffen die voldoen aan de bepalingen opgenomen in de Aansluit- en transportcode gas RNB met een maximale bedrijfsdruk (MOP) van max 1 BAR. Als uitgangspunt voor de beoordelingscriteria is een levensduur van 50 jaar gehanteerd.
LMI, onder gasdruk een gasleiding sleufloos vervangen
Het vervangen van leidingen middels de buis in buis methode vindt al vele jaren plaats. Live Mains Insertion (LMI) is de sleufloze techniek waarbij een nieuwe, kunststof gasleiding onder druk in de bestaande gasleiding wordt geschoven. Om tijdens de werkzaamheden de gastoevoer nauwelijks te onderbreken wordt er een gaskerende invoerkoppeling geplaats, de zogenaamde glandbox. Indien noodzakelijk wordt er ook een bypass geplaats (bij een dood lopende gasleiding). Omdat bij deze techniek een (stugge kunststof (PE)) buis, vanaf een haspelwagen, in de bestaande leiding wordt ingevoerd is het intrede punt (kopgat) langer. Bijzonder is dat de gastoevoer niet wordt onderbroken doordat de in te voeren nieuwe buis voorzien is van een gas doorlatende conische kop. Door het gebruik van de bypass, de glandbox en gas doorlatende kop kunnen de afnemers tijdens het invoeren van de nieuwe leiding nog beschikken over aardgas. Zodra de nieuw leiding is ingebracht worden de aansluitingen gasloos overgezet door de oude leiding te onderbreken en aan te sluiten op de nieuwe ingebrachte kunststofleiding. Ook hierbij wordt een speciale techniek toegepast. Als laatste wordt de nieuwe kunststof gasleiding aangesloten op het bestaande net. Afhankelijk van de diameter kan in één keer een leidingdeel tussen de 180 en 500 meter worden vervangen. Deze techniek komt uit Engeland en werd daar ontwikkeld en toegepast in de jaren tachtig door Steve Vick. Bij deze methode van vervangen wordt de inwendige diameter van de leiding behoorlijk verkleind.
Zonder ondergrond geen bovengrond
De komende jaren is er nog volop werk om de maatschappelijke opgaven in het kader van de energietransitie, klimaatadaptatie en connectiviteit te behalen. Hierbij wordt er steeds meer beslag gelegd en gewerkt in de bovenste meter van de ondergrond. Hoe drukker het wordt hoe lastiger het is om veilig en schadevrij werkzaamheden uit te voeren en te borgen dat de beoogde levensduur wordt behaald. Als vakgroep Ondergrondse Netwerken en Grondwaterbeheer zijn we trots op de innovatieve kracht bij bedrijven en helpen we graag om andere uitvoeringsmanieren ook tot het nieuwe normaal te krijgen in de keten. Heb jij ook een innovatieve methode die bijdraagt aan het behalen van de maatschappelijke opgaven, neem contact op met Yvonne de Rijck.