Onderweg naar klimaatneutraal en circulair werken in 2030 introduceert Rijkswaterstaat de Koploperaanpak duurzame wegverharding: aanbestedingen waarbij de duurzaamheidslat voor asfalt extra hoog ligt. Voor marktpartijen is het een mooi moment om te kijken hoe zij het doen in vergelijking met anderen. ‘In wielertermen: zit je in de kopgroep of hang je in het peloton?’
Investeren in duurzaamheid moet ook nu al lonen. Dat is de achterliggende gedachte van Rijkswaterstaat bij de ‘Koploperaanpak duurzame wegverharding’. Hiermee krijgen koplopers uit de markt een podium om te laten zien wat ze in huis hebben.
Wim Kaastra, contractmanager bij Rijkswaterstaat, legt uit hoe de koploperaanpak er concreet uitziet. ‘Jaarlijks selecteert Rijkswaterstaat een beperkt aantal koploperprojecten. Dit zijn projecten waar we zo duurzaam mogelijk asfalt willen toepassen. Per project vragen we vooraf in een marktconsultatie aan de verschillende partijen: hoe duurzaam is het asfalt dat je kunt leveren? Op basis daarvan stellen we de meest ambitieuze eisen, waaraan minimaal 3 partijen kunnen voldoen. Zo gaan we uit van de maximaal haalbare duurzaamheidswinst en tellen we vanaf daar terug.’
Voldoende podium voor ontwikkeling in de markt
De eerste 2 projecten met deze insteek worden binnenkort aanbesteed. De eerste stap voorafgaand aan deze aanbestedingen was een marktconsultatie. ‘In het voorjaar van 2022 hebben we een informatiebijeenkomst georganiseerd over de koploperaanpak’, vertelt Kaastra.
‘Op basis van een toelichting op de scope van het project en de koploperaanpak zelf, vroegen we de 12 marktpartijen om ons te voorzien van een zo duurzaam mogelijke MKI-waarde per asfaltmengsel. Als Rijkswaterstaat willen we zo de ontwikkelingen in de markt voldoende podium geven.’
Marktconsultatie is een moment om vrijer te kunnen discussiëren
Van de 12 gevraagde partijen gaven er 6 gehoor aan het verzoek van Rijkswaterstaat om MKI-waardes van hun mengsels te leveren. Zo ook Ballast Nedam. ‘Dat doen wij graag’, zegt bedrijfsleider Joost van der Krogt. ‘Een marktconsultatie is een moment om wat vrijer met een opdrachtgever te kunnen discussiëren. Daarmee creëren we, zeker bij de koploperaanpak, aan beide kanten meer inzicht in zo’n innovatieve aanpak. Zo maak je stappen vooruit die tegelijkertijd ook realistisch zijn.’
Ook Dura Vermeer gaf gehoor aan de vraag van Rijkswaterstaat. ‘Als marktpartij word je echt uitgedaagd om met een zo laag mogelijke MKI-waarde te komen’, vertelt tendermanager Rick Vromen. ‘Het is een goede manier om innovatie te bevorderen, het prikkelt ons. Wat ons betreft zou een dergelijke aanpak ook vaker mogen: dan maak je innoveren aantrekkelijker.’
Aanzienlijke milieuwinst
Welke MKI-waarden de 6 marktpartijen elk hebben aangeleverd, is vanzelfsprekend bij Rijkswaterstaat bekend. Onderling weten de marktpartijen het niet, omdat de gegevens geanonimiseerd zijn. De ingediende waarden stemden Kaastra in ieder geval tevreden.
‘Van ieder asfaltmengsel zijn de 3 meest duurzame waardes beschouwd. Die geven nu al zicht op een mooie te behalen milieuwinst.’ De tabel met alle geanonimiseerde gegevens is inmiddels ook gedeeld op aanbestedingswebsite TenderNed. Elke marktpartij heeft hierdoor zicht op haar plek in de duurzaamheidsrangljist, ten opzichte van anderen. Vromen: ‘Het is sowieso altijd interessant om als bedrijf te weten waar je staat. Om in wielertermen te spreken: zit je in de kopgroep, wat je natuurlijk ambieert, of hang je in het peloton?’
Prachtig perspectief
We gebruiken de MKI-waarden uit de marktconsultatie als basis voor het formuleren van de contracteisen. Deze zijn beslist vooruitstrevend te noemen en worden bij de start van de aanbesteding bekend gemaakt, naar verwachting begin 2023. Dat is de winst voor de markt, waarvoor innovatie in duurzaamheid vaak vooral een investering is.
Kaastra: ‘Marktpartijen kunnen er nu ook echt een contract mee binnenhalen.’ Rijkswaterstaat gaat met een goed gevoel richting de aanbesteding. ‘We hebben in de planvoorbereiding mooi samengewerkt met de markt. De Koploperaanpak duurzame wegverharding biedt daarmee een prachtig perspectief, op weg naar het samen halen van de doelstellingen voor 2030.’