“Bouw voor de toekomst, help gemeenten meer regie te nemen over hun grote woningbouwprojecten en focus op de uitvoering van bestaande plannen.” Dat zijn enkele adviezen van de bouwambassadeur van Noord-Holland, Lex Brans.
Brans, die nu een jaar in functie is om de woningbouwproductie in Noord-Holland aan te jagen, roept overheden op meer met elkaar en als het even kan samen met marktpartijen op te trekken. Volgens hem kan de integrale blik van de provincie richting de woningbouwopgave versterkt worden om gemeenten te helpen bij het aanpakken van knelpunten voor woningbouw. Vooral op het gebied van mobiliteit zijn investeringen nodig om grote woningbouwplannen mogelijk te maken. Het Rijk heeft daarbij vanzelfsprekend ook een rol.
Op basis van input van gemeenten, marktpartijen en woningcorporaties kan uit de eerste jaarrapportage (pdf, 2,35 MB) van de bouwambassadeur een beeld worden opgemaakt waar woningbouwplannen stagneren en waar de focus op moet liggen om tot een versnelde productie te komen.
Uitvoering voorop
De woningbouwopgave en de woningbouwvraag in de provincie zijn groot. Door gemeenten, provincie, woningcorporaties en marktpartijen wordt hard gewerkt aan de realisatie en versnelling van 165.000 woningen in de komende 9 jaar.
Aan plannen is er geen gebrek. In alle regio’s hebben gemeenten voldoende plannen in voorbereiding om de doelstelling te halen. Belangrijk is daarom te focussen op de uitvoering van die plannen die vanuit alle partijen wenselijk zijn én een bijdrage kunnen leveren aan toekomstbestendige steden.
Een goed voorbeeld hiervan is de aanpak Bereikbare Steden, waarbij 9 (middel-)grote steden (Alkmaar, Haarlem, Hilversum, Hoofddorp, Hoorn, Purmerend en Zaanstad) rond hun stationsgebieden woningbouwplannen hebben voorbereid, goed voor ruim 65.000 woningen bovenop hun reguliere plannen (incl. Almere en Lelystad). En nog eens 60.000 in de ring tot 2 kilometer daaromheen.
Tegelijkertijd wordt hard gewerkt aan de duurzame ontwikkeling van de binnensteden.
Van beheer- naar ontwikkelgemeenten
Belangrijk is dat gemeenten weten hoe ze die plannen zelf tot uitvoering brengen. Veel gemeenten zijn – mede door opgelegde bezuinigingen – afgeslankt tot ‘beheergemeenten’.
Een beheergemeente is heel goed in het zo goed mogelijk op orde houden van stad en dorp, maar veel minder toegerust om complexe bouwprojecten en stedelijke ontwikkeling vorm te geven. Dat maakt de woningbouwopgave voor veel gemeenten extra lastig.
‘Productiegemeenten’ als Zaanstad, Hoorn, Haarlemmermeer en vele anderen timmeren hard aan de weg en worden hierbij ondersteund door de kernteams versnelling woningbouw van de provincie. Alleen als je als gemeente zelf weet hoe je een grote gebiedsontwikkeling kunt organiseren en financieren, kun je ook aantallen en planning realiseren, aldus Lex Brans.
Woningen bouwen in samenhang met de omgeving
De provincie heeft het onderwerp wonen boven aan de agenda staan. De provinciale kernteams \’versnelling woningbouw\’ spelen een belangrijke rol in de samenwerking en het meedenken met gemeenten om hun woningbouwplannen uit te voeren. De provincie heeft immers kennis op diverse dossiers, zoals landschap, stikstof en geluid en is voor een groot deel verantwoordelijk voor de ontsluiting van nieuwe projecten.
Als het aan de bouwambassadeur ligt kunnen gemeenten veel meer regie voeren richting markt. Zij zijn immers ervoor verantwoordelijk dat wat nu wordt gebouwd, daar wordt neergezet in samenhang en met het oog op de toekomst.
Ook kan de integrale blik van de provincie richting de woningbouwopgave versterkt worden om gemeenten te helpen bij het verhelpen van knelpunten voor woningbouw. Vooral op het gebied van mobiliteit zijn investeringen nodig om grote woningbouwplannen (die wel al aan zien komen) mogelijk te maken. Het Rijk heeft daarbij vanzelfsprekend ook een rol, aldus Brans.
Doorpakken!
Om de komende jaren de woningbouwproductie in gemeenten op peil te blijven houden, gaan de bouwambassadeur en de kernteams \’versnelling woningbouw\’ van de provincie op meer reguliere basis met gemeenten in gesprek om de voortgang van de grote woningbouwprojecten te bewaken en daar te ondersteunen waar nodig.
Brans: “Belangrijk is om 80%van de productie te realiseren in 20% van de projecten. En dat kan ook. Hoorn, Heerhugowaard en Alkmaar hebben samen meer productie gepland – 43.000 woningen – dan de vraag, die 25.000 woningen is. Door te focussen op de grote aantallen en gemeenten daarbij te helpen maken we goede stappen richting de totale opgave”.
Het afgelopen jaar zijn veel gemeenten ondersteund met extra (financiële) capaciteit vanuit de Flexibele Schil, Uitvoeringsregeling Versnelling Woningbouw en het Knelpuntenbudget. Gemeenten weten deze ondersteuningsmogelijkheden goed te vinden, maar ook de komende jaren is inzet van deze subsidies en regelingen hard nodig.