23 juni 2023 bracht de heer D. Samsom, kabinetschef van Eurocommissaris Frans Timmermans, een werkbezoek aan de Nederlandse sector van thermische reinigers van teerhoudend asfalt (TAG). Een bespreking bij Recycling Kombinatie REKO in Rotterdam werd afgesloten met een bezichtiging van de installatie. Daarbij is de heer Samsom op de hoogte gebracht van het Nederlandse beleid voor TAG en is besproken hoe de Europese Commissie dit voorbeeld van “non-toxic recycling” verder kan ondersteunen en hoe ook andere Europese lidstaten hiermee hun voordeel kunnen doen. De heer Samsom toonde begrip voor de inzet van de sector om de CLP-verordening en EVOA beter op elkaar aangesloten te krijgen.
Ondersteuning van de schone circulaire economie
De Nederlandse sector van thermische reinigers is Europees koploper op het gebied van circulaire “non-toxic” verwerking van TAG. Met het thermisch reinigen van TAG worden de polycyclische aromatische koolwaterstoffen (PAK’s) en alle andere (potentieel giftige) organische componenten in het asfalt volledig verbrand, waarbij minerale grondstoffen zoals grind, zand en vulstof resteren en als schone bouwgrondstof in onder meer de asfalt- en betonindustrie worden ingezet. Zo worden jaarlijks meer dan 2,5 miljoen ton bouwgrondstoffen milieuverantwoord hergebruikt en zijn er minder primaire grondstoffen nodig. De thermische reinigingsinstallaties benutten de bij de verbranding van het teer vrijkomende warmte voor het eigen bedrijfsproces en de productie van elektriciteit en of warmte voor derden.
Europese wetgeving aanpassen
Onduidelijke formulering van de norm in de EVOA voor de concentratie benzo[a]pyreen (BaP) waarboven asfalt als “teerhoudend” is aan te merken leidt tot de situatie dat asfalt met meer dan 1000 mg/kg ds teer volgens de CLP-verordening en de Kaderrichtlijn afvalstoffen gevaarlijk afval is, maar als groene-lijststof vrijelijk in Europa verhandeld kan worden. Gevaarlijk afval komt daarmee hernieuwd in omloop, met alle negatieve arbeids- en milieu-hygiënische gevolgen van dien. Deze discrepantie in de EU-regelgeving werd de heer Samsom toegelicht. Hij onderstreepte de inzet van de Europese Commissie om te zorgen voor duidelijke regelgeving.
De wens van de sector van thermische recyclingbedrijven is dat de EVOA en CLP-verordening volledig met elkaar in lijn gebracht worden en dat de in de EVOA genoemde grenswaarde van 50 mg/kg ds BaP betrokken wordt op de teercomponent in asfalt en niet op asfalt als geheel.
Semipermeabele grenzen
In het gesprek kwam het belang aan de orde van zogenoemde semipermeabele – ofwel halfdoorlatende – Europese grenzen voor een specifieke afvalstof. Grenzen open richting landen met slimme en innovatieve recyclingprocessen, i.c. het thermisch reinigen van TAG, en dicht richting landen waar betreffende afvalstof nog laagwaardig wordt toegepast, i.c. de teercomponent niet wordt verwijderd. Processen die weliswaar duurder zijn, maar noodzakelijk om te voldoen aan de in Europa aangenomen doelstelling van “non-toxic recycling”. Bedrijven kunnen alleen investeren in dit soort technieken als ze verzekerd zijn van voldoende volume en afzet. Zonder de garantie van semipermeabele grenzen verdwijnen deze gevaarlijke afvalstoffen in laagwaardiger toepassingen over de grens, waar ze vervolgens nog steeds een risico vormen voor het milieu. Het Nederlandse beleid voor TAG is daarmee een goed voorbeeld voor andere afvalstoffen, waarvoor in Nederland of elders slimme en innovatieve recycling tot schone grondstoffen mogelijk is. Om niet afhankelijk te zijn van een nationale regeling zoals Nederland voor TAG heeft getroffen, zou bij voorkeur in Europees verband onder de EVOA een kennisgevingsplicht voor dit soort situaties geregeld moeten zijn, ter onder-steuning van de niet-toxische circulaire economie.