De bouwsector toont eind 2023 tegelijkertijd een pessimistisch én optimistisch gezicht. Bouwondernemers zijn al voor het zevende kwartaal op rij negatiever gestemd dan andere ondernemers. Dit pessimisme past bij de bouwrecessie die in het derde kwartaal is ingetreden. De optimistische kant is dat het bouwvertrouwen in het vierde kwartaal stabiel is gebleven, terwijl het vertrouwen van alle ondernemers in Nederland iets afnam.
“Dat het bouwvertrouwen niet verder is verslechterd, is waarschijnlijk te danken aan de nog altijd goed gevulde orderportefeuilles”, verklaart Michel van Eekert, directeur van Buildsight. “De burgerlijke en utiliteitsbouw als geheel kan nog bijna een vol jaar vooruit.” Desondanks klinkt steeds vaker het geluid dat bouwondernemers in toenemende mate kampen met een gebrek aan werk. “Maar”, constateert Van Eekert, “de stabiele orderportefeuilles wijzen erop dat daar genoeg bouwondernemers tegenover staan die nog volop werk hebben.”
Daling vergunningverlening
Volgens voorlopige cijfers van het CBS zijn in het derde kwartaal nieuwbouwvergunningen verleend met een totale bouwsom van circa 3 miljard euro. In dezelfde periode vorig jaar was dat nog ruim 4,1 miljard euro. Daarmee heeft de dalende trend in de vergunningverlening zich verscherpt. “De vergunningverlening voor koopwoningen is verder gekrompen, maar nu is ook de vergunningverlening voor huurwoningen gedaald”, zegt Van Eekert. “De dip in de woningproductie zal komen in 2024. Pas in 2025 zal de woningbouwproductie weer voorzichtig groeien.”
Boven op de daling van de vergunningverlening in de woningbouw komt de daling in de vergunningverlening voor de bouw van bedrijfsgebouwen. “Ook dat is nieuw, want tot mei van dit jaar groeide de vergunningverlening voor de bouw van nieuwe bedrijfsgebouwen nog. De productie in de utiliteitsbouw zal volgend jaar nog niet krimpen. Maar als de vergunningverlening terugloopt en de productie niet, loopt de pijplijn aan projecten wel verder leeg. Daardoor moet er rekening mee worden gehouden dat de nieuwbouwproductie in 2025 alsnog kan terugvallen.”