De veiligheid in de bouw is de afgelopen tien jaar fors toegenomen. Noodzakelijk, en zeker niet vanzelfsprekend. Daarin speelt het Rijksvastgoedbedrijf, samen met de bouwwereld, een belangrijke rol. ‘We komen van ver’, stelt safety officer Frans van Ekerschot.
Wat is er veranderd in de bouw?
‘Ik durf wel te zeggen dat er een cultuuromslag in de bouw plaatsvindt. Tien jaar geleden kwamen de kosten op de eerste, en veiligheid misschien wel op de laatste plaats. Nu wordt gezien dat veilig werken geld oplevert. Want als de bouw stilligt door een ongeval, wordt er natuurlijk ook geen geld verdiend. Maar het allerbelangrijkste is natuurlijk de veiligheid van de werknemers, die is gegroeid in de loop der jaren.’
Hoe is die cultuuromslag ontstaan?
‘Vroeger werkten bouwbedrijven toch solistischer en zagen ze elkaar puur als concurrenten. Door samen te werken op het gebied van veiligheid krijgen ze meer inzicht in de risico’s. Dat is in ieders belang. Het aantal (dodelijke) ongevallen daalt de afgelopen jaren. En als er helaas toch een ongeluk gebeurt, dan wordt alle informatie met elkaar gedeeld om dit in de toekomst te voorkomen.’
Wat heeft daarvoor gezorgd?
‘De belangrijkste stap is volgens mij de Governance Code Veiligheid in De Bouw (GCVB), waarin gezamenlijke uitgangspunten en kernwaarden op het gebied van veiligheid zijn vastgelegd. De GCVB is in 2014 ondertekend door 15 grote bouwondernemingen en opdrachtgevers als het Rijksvastgoedbedrijf, Rijkswaterstaat en ProRail. Die veiligheidsstructuur werpt zijn vruchten af. En het is mooi om te zien dat de olievlek van bedrijven die zich hierbij aansluiten de afgelopen jaren alleen maar groter is geworden. Zo zetten we echt grote stappen wat betreft veiligheid.’
De bouwvakker, wat merkt die hiervan in de praktijk?
‘Een goed voorbeeld hiervan is de generieke poortinstructie die we hebben ontwikkeld. Voorheen moest een bouwvakker op iedere, afzonderlijke bouwplaats een filmpje over de gedrags- en veiligheidsregels op die bouwplaats bekijken. Voor iedere locatie golden andere regels aan de poort en dat kost veel tijd, zeker als je meerdere bouwterreinen per dag bezoekt. Door één generieke instructie te maken en daarvoor een certificaat af te geven, kunnen nu bijna 250 duizend bouwvakkers zo een bouwterrein op. Dit is een praktisch voorbeeld waardoor de veiligheid omhoog gaat, maar ik hoop eigenlijk dat iedere bouwvakker zich gewoon iedere dag veiliger voelt.’
Welke rol speelt het Rijksvastgoedbedrijf hierin?
‘Het Rijksvastgoedbedrijf is eigenlijk de uitvoerende hand van het ministerie die de regels bedenkt. We kunnen die regels ook goed uitleggen aan de markt, omdat we er zelf mee te maken krijgen. En we treden op als voorzitter van overleggen met de bouwbedrijven over hoe we de bouw nog veiliger maken. Die regierol past denk ik heel goed bij het Rijksvastgoedbedrijf, als grote opdrachtgever en omdat wij onafhankelijker kunnen opereren.’
Hoe ziet de toekomst eruit?
‘Afgelopen januari is de veiligheidsladder verplicht geworden voor opdrachtnemers. De veiligheidsladder is een beoordelingsmethode om het veiligheidsbewustzijn en bewust veilig handelen in bedrijven te meten. En om het goede voorbeeld te geven doen wij dat als opdrachtgever ook. Niet alle bedrijven zijn daar al klaar voor, maar we gaan stug door om zoveel mogelijk bedrijven aan te laten sluiten. Want we zijn goed op weg, maar het is helaas nog niet veilig genoeg. Zo lang er nog ongelukken gebeuren in de bouw, blijven wij er samen met de bouwbedrijven hard aan werken om het veiligheidsbewustzijn nog verder te vergroten.’