Een vliegende robot, een futuristische gadget of gewoon een handig hulpstuk? Het kwam al aan bod in het rapport ‘Bouwrobots winnen terrein; markt verdriedubbelt in 2030’: drones worden steeds vaker ingezet in de bouw.
BAM Infra Nederland maakt sinds enkele jaren gebruik van twee vliegende drones. Data voor analyses en inspecties kunnen zo sneller en preciezer worden verzameld. Alexander Kuijt, bedrijfsleider Regionaal West bij BAM Infra Nederland vertelt: “Met een drone vliegen kan iedereen; het gaat erom wat je ermee doet en welke data je verzamelt.”
Gebrek aan mensen
“Ik denk dat de bouwsector aan de vooravond staat van grootschalig robotiseren. We hebben nu al een gebrek aan mankracht en de komende jaren gaan veel mensen met pensioen. De traditionele manier van werken, zo van ‘we doen het nu eenmaal al jaren zo’, gaat niet meer. Ook bij BAM Infra staan veel vacatures open. Het is moeilijk om nieuwe mensen te krijgen. Gelukkig was een collega een paar jaar terug nieuwsgierig naar drones en hebben we een drone op een project ingezet. Een maatvoerder vroeg zich af of we hier niet meer uit konden halen. Daardoor hebben we nu al veel ervaring met drones en hoeven we niet bij nul te beginnen.”
Twee vliegende drones
“BAM Infra zorgt ervoor dat iedereen zich kan verplaatsen tussen A en B. We werken bijvoorbeeld aan wegen, spoor, bruggen, viaducten, zeesluizen en verkeersregelinstallaties. De hele infrastructuur die je buiten ziet; daar zijn wij mee bezig. Maatvoering is heel belangrijk bij zulke projecten. Daarvoor gebruiken we nu twee RTK drones, dus drones die werken op geografische coördinaten. We laten ze bijvoorbeeld over een gebied heenvliegen voor heel precieze lengte-, breedte- en hoogtematen. Hier leggen we ons ontwerp overheen, zodat we het exact passend kunnen maken. We doen er ook inspecties mee en laten ze opmeten hoeveel voorraad er nog is aan steenslag, oftewel stukjes gebroken steen, voor asfalt. Het klinkt heel fancy, maar drones zijn gewoon een hulpstuk voor een beter bouwproces van begin tot eind.”
Precies, efficiënt en minder overlast
“Drones kunnen bepaalde werkzaamheden veel efficiënter uitvoeren. Het vaststellen van die voorraad aan steenslag bijvoorbeeld. Vroeger liet je dan iemand tussen al die bergen met steentjes rondlopen en had je na twee weken een redelijke schatting. Nu laat je de drone een uur vliegen en weet je diezelfde middag al hoe en wat. We kunnen nu ook een brug inspecteren, terwijl het verkeer gewoon doorrijdt; haarscherp en zonder hinder. De drone meet bovendien preciezer. Dat is erg handig met zandvlaktes. Op luchtfoto’s zie je amper hoogteverschillen. Onze drones meten ze exact. Deze gegevens kunnen we weer gebruiken voor het aansturen van machines. Een graafmachine weet dan precies waar en hoeveel er gegraven moet worden. Daardoor staat de machine korter aan en dat scheelt weer uitstoot.”
Toegevoegde waarde voor de mens
“Natuurlijk zit er ook nog een vakman in die graafmachine. Die denkt er soms anders over dan de drone. Maar ik merk dat de weerstand meevalt, als je deze vakmensen laat zien wat een drone kan toevoegen. Dat je zo efficiënter kunt werken. De drone biedt zo veel data; durf die informatie ook te omarmen. Dit soort drones zijn ook van toegevoegde waarde bij de bouw van woningen. Ze kunnen vooral goed de voortgang bijhouden. Zo’n drone vliegt gewoon sneller dan dat een mens kan lopen. Met slimme algoritmes herkent hij automatisch of bijvoorbeeld een bepaalde muur er al staat en hoe zich dat verhoudt tot de planning. Vervolgens kun je het inplannen van personeel daarop afstemmen.”
Niet zomaar vliegen
“Met een drone vliegen mag niet zomaar. Je moet bijvoorbeeld een vluchtplan maken en in contact staan met de verkeerstoren. Je gaat het luchtruim in en daar gelden strenge regels. Bij BAM Infra willen we dat goed geregeld hebben, en daarom zijn alle vliegers uitgebreid opgeleid. De regels zijn wel soepeler geworden. Het was eerst heel streng in Nederland, maar vliegen met drones valt tegenwoordig onder Europese wetgeving. Er gelden nu minder restricties. Alleen vliegen in Den Haag is lastig, doordat er vliegverboden gelden rond het koninklijk paleis, de ministeries en de ambassades. Wat zou helpen is betere regulering. We moeten een dronevlucht nu vaak bij zes instanties melden. Het zou mooi zijn als één melding genoeg is.”
Nieuwe mogelijkheden ontdekken
“Er zijn veel dronebedrijven die voor je kunnen rondvliegen, maar wij zijn een van de weinige die snappen welke data waardevol zijn. Hoe je moet vliegen voor de juiste data. Naar mijn weten zijn er in Nederland ook nog geen andere bouwbedrijven die op deze manier met drones werken. Ondertussen blijven we nieuwe mogelijkheden ontdekken. We testen of we bepaalde dingen kunnen meten en controleren of de gemeten waardes betrouwbaar zijn. Zo ja, dan kunnen we ons werk weer iets efficiënter doen. We gaan trouwens ook onderwater kijken. Zo kunnen we waterkeringen inspecteren. Al met al brengen drones ons veel. En het is ook gewoon leuk om hiermee bezig te zijn.“
Toekomst van drones en robotisering
“De drone zal al snel niet meer bijzonder zijn bij bouwprojecten. Het wordt een vanzelfsprekend hulpstuk. Straks heeft BAM Infra er misschien wel tientallen en worden ze bij elk project gebruikt. Sowieso zullen er steeds meer robots op de bouwplaats komen. Er zullen altijd vakmensen nodig blijven om specialistische dingen op te lossen. Robots gaan vooral het herhalende, meer eenvoudige werk doen. Dan moet de robot wel weten wat hij moet doen. Die data kan de drone verzamelen. Binnen al deze robotisering zal de drone daarom een spin in het web worden, het oog op de bouwplaats.”
Meer over robotisering in de bouw
In deze reeks over robotisering in de bouw gaven we ook het woord aan Emergo. Of lees de publicatie ‘Bouwrobots winnen terrein; markt verdriedubbelt in 2030’ waarin we de robotisering van de bouwsector in kaart brengen. Dit rapport bespreekt eerst de belangrijkste aanjagers voor de verwachte groei. Daarop volgt een beschrijving van de wereldwijde en Nederlandse markt. Aansluitend volgt een overzicht van de belangrijkste knelpunten. Het rapport sluit af met een vooruitblik over welke typen bouwactiviteit het meest kansrijk zijn voor robotisering op de korte termijn. Ook geven we een aantal tips richting ondernemers in de bouw die een eerste stap willen zetten op weg naar robotisering.