Het vormgeven van duurzame businessmodellen, waarbij bedrijven positieve impact creëren op sociaal, ecologisch én economisch vlak is in alle sectoren mogelijk. Van landbouw tot elektrische consumentengoederen, van grote tot kleine en van startende tot bestaande bedrijven. Binnen het NWO-onderzoeksprogramma ‘Duurzame Businessmodellen’ deden acht consortia van wetenschappers en bedrijven – waaronder de Universiteit Twente – onderzoek naar duurzame businessmodellen en hun implementatie. Het onderzoek toont aan dat er veel potentie ligt voor duurzame bedrijfsvoering, en dat de vorm van samenwerking met andere partijen doorslaggevend is. De optimale strategie voor samenwerking is daarbij sterk afhankelijk van de grootte en de specifieke waardepropositie van het betreffende bedrijf. In een gezamenlijke slotpublicatie beschrijven de onderzoekers de resultaten en inzichten uit het onderzoek.
Over het onderzoeksprogramma
Het onderzoeksprogramma ‘Duurzame businessmodellen’ is geïnitieerd door NWO, MVO Nederland en Het Groene Brein en liep van 2013 tot 2021. In totaal ontvingen acht onderzoeksconsortia financiering voor onderzoek. Deelnemende kennisinstellingen waren onder meer de Erasmus Universiteit, Universiteit Utrecht, Radboud Universiteit, Universiteit Twente, TNO en de Universiteit van Amsterdam. Alle onderzoeksprojecten betroffen een samenwerking tussen wetenschap en praktijk. Partijen zoals Greenwheels, Tendris, Provincie Zeeland en het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) participeerden in de consortia. In een gezamenlijke slotpublicatie beschrijven de onderzoekers de resultaten en inzichten uit het onderzoek. De publicatie staat ruimschoots stil bij aanbevelingen en handelingsperspectieven voor bedrijven die vorm willen geven aan duurzame businessmodellen.
Verschillende strategieën voor samenwerking binnen een ‘ecosysteem van nieuwe businessmodellen\’
De verschillende partijen die aan de basis staan van nieuwe businessmodellen, zo blijkt uit de publicatie, staan niet op zichzelf. Ze verhouden zich onderling tot elkaar in een zogenaamd ‘ecosysteem van duurzame businessmodellen’. Essentieel in alle onderzochte cases blijkt de mate van samenwerking binnen dit ecosysteem te zijn. Wanneer werk je met wie samen? Samenwerking met andere partijen kan je legitimiteit geven, maar kan er ook voor zorgen dat je minder controle over je businessmodel hebt. De strategie voor een kleine partij met een unieke of nieuwe waardepropositie is heel anders dan die voor een grote partij met een al bekende waardepropositie, maar ze zijn allebei hard nodig voor de transitie naar een duurzame economie. Om je duurzaam businessmodel te laten slagen, is het essentieel te beseffen welke strategie het beste bij jouw onderneming past en hoe je je verhoudt tot andere ondernemers.
Opschalen van inclusieve ondernemingen
Universiteit Twente heeft samen met Nyenrode Business University, The Next Organization, TNO, 2SCALE en Bop Inc. één van de projecten binnen het Duurzame businessmodellen-programma uitgevoerd. Het doel van dit project was om bij te dragen aan het opschalen van inclusieve ondernemingen die opereren in marken die bestaan uit arme groepen in een kwetsbare leefomgeving. Daarvoor heeft het consortium een vijf stappen aanpak ontwikkeld waarin inclusieve bedrijven samen met hun partners een opschalingsstrategie ontwikkelen. De aanpak is toegepast op een tiental inclusieve bedrijven en hun partners in verschillende landen in Afrika en Azië. Naast de genoemde slotpublicatie, geeft het online platform https://inclusivebusinessmodels.com/ meer inzicht in de vijfstappenaanpak en de onderzochte bedrijven. Ook biedt het platform inspiratie en de mogelijkheid om ervaringen te delen voor inclusieve bedrijven.
Lees de slotpublicatie
De gezamenlijke slotpublicatie van het onderzoeksprogramma biedt inzichten over de verschillende strategieën van samenwerking en staat vol met voorbeelden van bedrijven die van deze vier verschillende strategieën gebruik maken, van het opschalen van autodelen tot de introductie van de ledlamp. Ook zijn er handige tools en handelingsperspectieven opgenomen. Zo geeft deze brochure voor vele bedrijven handvatten om zelf aan een duurzaam businessmodel te werken en dit tot een succes te maken.