Vanaf 2023 zullen werkgevers na een meldingsplichtig arbeidsongeval zelf verantwoordelijk zijn voor het uitvoeren van onderzoek naar de oorzaken en verbetermaatregelen. Dit nieuwe beleid stimuleert werkgevers om tijd en middelen te investeren in het verbeteren van veiligheidsmaatregelen en -cultuur, in plaats van betrokken te raken bij juridische procedures en boetes van de Nederlandse Arbeidsinspectie.
Het aantal arbeidsongevallen is aanzienlijk. Volgens gegevens van de Nederlandse Arbeidsinspectie worden er jaarlijks meer dan tweeduizend ongevalsonderzoeken uitgevoerd. Deze verandering in de werkwijze is het resultaat van eerdere proefprojecten en de wens van Tweede Kamerleden om de focus van de Arbeidsinspectie te verleggen naar het leren van ongevallen.
Arbeidsinspectie voert soms wel onderzoek uit
Meldingsplichtige ongevallen omvatten incidenten met blijvend letsel, ziekenhuisopname of dodelijke afloop. In het laatste geval zal de Arbeidsinspectie, zoals voorheen, het onderzoek uitvoeren. Daarnaast voert de Arbeidsinspectie ook onderzoek uit in gevallen waarbij het slachtoffer jonger is dan achttien jaar, er een familielid van de werkgever betrokken is, als de bedrijfsgeschiedenis daartoe aanleiding geeft, of als er sprake is van een ongeval met grote maatschappelijke impact.
Bij de nieuwe werkwijze zal de Arbeidsinspectie nog steeds de locatie van het ongeval bezoeken. Als de werkgever zelf het onderzoek mag uitvoeren, moet deze binnen vijftien werkdagen een rapportage met een verbeterplan indienen. Deze rapportage wordt beoordeeld door de inspectie. Indien de rapportage en het verbeterplan niet worden goedgekeurd, zal de Arbeidsinspectie zelf het onderzoek uitvoeren, wat kan leiden tot boetes. Als de rapportage en het verbeterplan wel worden goedgekeurd, zal de Arbeidsinspectie later controleren of de verbetermaatregelen daadwerkelijk zijn geïmplementeerd. Indien dit niet het geval is, volgt er een boete.
Pilot
In oktober 2020 is de Arbeidsinspectie gestart met een pilot voor deze nieuwe werkwijze. Hierbij werd gekeken naar de aard van het letsel, de mate waarin werkgevers de Arbowet naleefden en het type ongeval. Uit de monitor arbeidsongevallen van 2021 bleek dat deze nieuwe werkwijze effectiever kan zijn. Bedrijven leren namelijk van ongevallen, waardoor herhaling wordt voorkomen, en werkgevers verbeteren structureel hun veiligheidscultuur door te focussen op de onderliggende oorzaken. De Arbeidsinspectie constateert dat werkgevers regelmatig zelfs meer investeren in veiligheidsmaatregelen dan het bedrag van de boete die ze anders zouden hebben moeten betalen. Dit komt de veiligheid van werknemers ten goede.
Meer informatie of ondersteuning?
We zien dat veiligheid steeds belangrijker wordt, zowel op de werkvloer als op bouwplaatsen. Betonhuis kan op veel vlakken zorgen voor goede ondersteuning en advies op dit gebied. Wilfred Oosterling, adviseur KAM, helpt u graag.