Mbo-opleidingen in de techniek en de bouw zitten in de lift. Dat blijkt uit een steekproef van de MBO Raad bij de scholen over de nieuwe aanmeldcijfers. ‘Dat is een hoopvolle ontwikkeling’, zegt MBO Raad voorzitter Adnan Tekin. ‘Het is belangrijk dat talenten kiezen voor juist deze sectoren, die zo belangrijk zijn voor de economische ontwikkeling en welvaart in ons land.’ Tegelijk laat de steekproef ook zien dat het aantal jongeren dat kiest voor het mbo, in lijn met de voorspellingen, achterblijft. ‘En dat lijkt geen probleem, maar dat is het echt wel als het gaat om vitale sectoren.
Opvallend is dat de opleiding timmerman eruit springt met bij sommige scholen een plus van 40 procent. Naast de timmeropleiding neemt het aantal aanmeldingen ook toe bij de opleidingen werktuigbouwkunde, elektrotechniek en schilderen. Met name de beroepsbegeleidende leerweg (bbl-opleidingen), waarbij mbo’ers vier dagen werken en een dag per week naar school gaan, wint aan populariteit. ‘Voor techniek is de bbl een aantrekkelijk perspectief’, zegt Anne Marie Heij, beleidssecretaris Onderwijs Koninklijke Metaalunie. ‘Je verdient meteen een salaris en je wordt ook nog eens opgeleid voor een waardevol diploma. De bbl verdient meer waardering en scholen moeten er alles aan doen om de leerbanen in de techniek vervuld te krijgen.’ Volgens haar heeft de mkb-maakindustrie al eerder aangetoond dat het een hele stabiele sector is voor de bbl met jaarlijks rond de 7500 studenten. Heij pleit daarom ook voor een stevige Subsidie Praktijkleren (SPL). ‘Metaalunie wil dat de overheid het SPL-budget uitbreidt. Zodat bedrijven kunnen rekenen op een vast bedrag van tenminste 2700 euro, passend bij hun inzet. Ook moet de regeling verlengd worden om bedrijven duurzaam te kunnen blijven betrekken bij de uitvoering en invulling van het onderwijs.’
Vastlopende sectoren
Naast het goede nieuws, blijkt tegelijkertijd dat het totaal aantal aanmeldingen voor mbo-opleidingen op dit moment nog terugloopt. Dat komt vooral omdat het aantal studenten dat voor de beroepsopleidende leerweg (bol-opleidingen) kiest afneemt. Dit is met name te zien in regio’s waar de bevolking afneemt. Tekin: ‘Dat is geen verrassing, de meerjarentrends laten zien dat dit ging gebeuren. Maar zorgelijk is het wel, we moeten het tij echt met elkaar keren gezien de uitdagingen waar we nu als samenleving mee te maken hebben. Steeds minder mbo-opgeleide vakmensen betekent dat verschillende vitale sectoren in onze samenleving waar de vraag naar mbo’ers onverminderd groot blijft, verder vast gaan lopen’, zegt Tekin, die de klimaat- en energietransitie als voorbeeld noemt. ‘Heel actueel is dat veel mensen nu extra graag hun huis snel willen verduurzamen. Maar zonder goed opgeleide mbo’ers wordt er geen huis geïsoleerd en geen zonnepaneel aangesloten.’
Opwaartse druk
Eerder lieten prognoses van de overheid al zien dat de komende tien jaar het aantal mbo-studenten afneemt met bijna vijf procent. Die krimp wordt mede veroorzaakt doordat er simpelweg minder kinderen geboren worden, door de vergrijzing, maar ook door het toenemend aantal vmbo’ers dat nog steeds kiest voor het havo en niet voor het mbo.