De nieuwe Michiel de Ruyterbrug op Urk is een landmark. De beweegbare brug dient ter ontsluiting van de nieuw te bouwen Zeeheldenwijk. De brug is ontworpen door ipv Delft. De bouw is door drie partijen uitgevoerd, die samen een bouwcombinatie vormden. Haitsma Beton leverde heipalen en brugliggers.
De brug heeft twee gezichten: een robuuste, stoere verschijning voor het zuidelijke deel en een lichte, transparante vormgeving voor het noordelijke deel. Hiermee wordt de ligging op de overgang tussen groenzone en nieuwbouwwijk benadrukt. Het beweegbare brugdek bevindt zich in de noordelijke helft, terwijl de markante hameitoren in het zuidelijke deel op een gemetseld steunpunt staat. Hamei en balans zijn uitgekiend vormgegeven: vriendelijk en slank. Wanneer de brug open staat, vormen ze samen een boetnaald, de naald die vissers gebruiken om netten mee te repareren.
De bouw van de Michiel de Ruyterbrug was in handen van bouwcombinatie 2KA, bestaande uit Knook Staal en Machinebouw, Knipscheer Infrastructuur en ÆVO. “Iedere aannemer heeft zijn eigen expertise ingebracht,” vertelt Henrie de Vries van Knipscheer Infrastructuur. “Wij waren verantwoordelijk voor het civiele deel: denk aan het beton, metselwerk, de funderingen, voorhavens en de inrichting van de omgeving. Alles wat niet met het beweegbare deel te maken heeft.”
Prefab fabriek
Tijdens de bouw mocht de doorvaart niet worden gestremd. “Om dit te kunnen garanderen, hebben we de vaarroute wat naar het noorden verlegd. Tijdelijke beschermingspalen dienden om de beroepsvaart met schepen tot 50 meter lang te geleiden en te voorkomen dat de schepen tegen het werk zouden botsen.” Op de oever is een prefab fabriek ingericht. “We hebben een zaagloods ingericht waar we goed gebruik van hebben kunnen maken. Ook hebben we een platenplateau uitgelegd, waar we onze bekistingen op konden maken. Op de zuidoever net achter de brug hebben we de brugkelder geprefabriceerd. Deze is door twee telekranen in één hijsbeweging op de palen geplaatst. De funderingsconstructie van de brug bestaat uit een combinatie van prefab betonpalen geleverd door Haitsma Beton en stalen buispalen onder de kelderbak. We hebben in het water gebouwd zonder bouwkuip.”
De prefab kelderbak is op de oever voorzien van metselwerk. “Na het inhijsen van de prefab onderbak zijn de paalsparingen met onderwaterbeton afgestort. Deze kelderbak is 115 ton zwaar, 18,4 meter lang en is 4 meter breed. Voor ons was het op tijd af en waterdicht krijgen van deze kelderbak één van de spannendste onderdelen van dit werk.”
Noord en Zuid
Een ander huzarenstukje vormde de in het werk gestorte brugrand. “De brug bestaat eigenlijk uit twee onderdelen: een noordelijk en zuidelijk deel. De zuidelijke aanbrug heeft een zwaardere uitstraling, met metselwerk. De noordelijke aanbrug heeft een slankere vorm in beton. De brugranden van beide delen moesten op elkaar aansluiten. De brugranden van de brugvallen zijn echter van staal en de noordelijke rand is in het werk gestort. Het zuidelijke deel was nog niet klaar voor wij de brugrand voor het noordelijke deel moesten maken. Toch is het gelukt ze zonder verspringing op elkaar aan te laten sluiten.”
De brugliggers, HKO-liggers – ook wel volstortliggers genoemd – zijn geleverd door Haitsma Beton. “Het gaat om standaard liggers, ware het niet dat het noordelijke brugdeel schuin afloopt naar een rotonde en op deze manier waaieren de velden uit. De keuze voor standaard liggers ligt dan niet per se voor de hand, maar Haitsma had vooraf een nette en constructief kloppende verdeling gemaakt.” Er is gekozen om de liggers waaierend aan te brengen om de gewenste vorm te krijgen. “Het voordeel van deze oplossing is dat er met standaard liggers kostenefficiënt gebouwd kan worden,” aldus Hendrik Herder, Technisch Commercieel Adviseur bij Haitsma Beton.