Vragen en antwoorden: waarom worden hete asfaltmengels uitgefaseerd?

Vanaf 2025 gaat de asfaltsector niet meer werken met hete asfaltmengels. Dat is bekendgemaakt op de Asfaltdag op 6 december 2022. Aangezien er veel vragen zijn over hete asfaltmengels en wat het alternatief is, hebben we een aantal veelgestelde vragen én antwoorden op een rijtje gezet.

De overheid neemt maatregelen om Nederland te beschermen tegen de gevolgen van klimaatverandering. Hiervoor zijn sinds het klimaatverdrag van de Verenigde Naties uit 1992 nationale en internationale afspraken gemaakt, met name op het reduceren van de uitstoot van broeikasgassen. Door het ondertekenen van het klimaatakkoord van Parijs heeft Nederland zich ertoe verplicht om de emissie van CO2 voor 2030 met 55% en in 2050 met 95% terug te dringen ten opzichte van 1990. In 2019 is dit akkoord nationaal formeel bekrachtigd in de klimaatwet.

Waarom worden hete asfaltmengels uitgefaseerd?

De akkoorden en de daarin geformuleerde doelstellingen laat de (asfalt)industrie niet ongemoeid. Belangrijke opdrachtgevers binnen de asfaltsector, zoals Rijkswaterstaat, provincies, gemeenten en waterschappen vertalen deze doelstellingen in toenemende mate tot beleid dat moet leiden tot realisatie van de doelstellingen die vloeien uit bovengenoemde akkoorden. Dit betekent dat de asfaltweg van de toekomst naast veilig, geluidsarm en kwalitatief hoogstaand, eigenschappen die ertoe leiden dat asfaltbeton het meest gebruikte materiaal is voor het realiseren van wegverhardingen, ook emissieloos en circulair dient te zijn.

De asfaltsector pakt hierin zijn verantwoordelijkheid. De sector investeert al jaren in de ontwikkeling betere asfaltmengsels, zonder daarbij concessies te doen op de andere positieve eigenschappen van asfaltbeton. Dit heeft ertoe geleidt dat er nu al sterk verbeterde asfaltmengsels beschikbaar ten opzichte van enkele jaren geleden. Zo zijn er nu onder meer nieuwe mengsels die:

• Langer meegaan;
• Hoge percentages gerecycled asfalt bevatten;
• Ook de vereiste kwaliteit behaalt bij de toepassing van dunnere (dek)lagen;
• Reflecteren, waardoor minder straatverlichting nodig is;
• Geproduceerd kunnen worden op lagere temperatuur.

Aangezien in het klimaatplan emissiereductie centraal gesteld is in het klimaatplan, is er een transitie nodig met opbouw van nieuwe activiteiten, ombouw van bestaande en afbouw van de activiteiten die niet meer passen in een klimaat neutrale en circulaire economie in 2050.

Asfaltmengsels die geproduceerd worden op hoge temperaturen passen niet bij deze doelstelling. Asfaltmengsels die worden geproduceerd op lagere temperaturen wel.

Impact van reductie asfalttemperatuur op de CO2-uitstoot?

Door de productietemperatuur te verlagen kan het directe gasverbruik (en daarmee de CO2-uitstoot bij de asfaltproductie) significant worden verlaagd. Veel bestaande asfaltmengsels van vandaag de dag behoeven een traditionele productietemperatuur tussen de 160°C en 180°C om de vereiste productie- en verwerkingseigenschappen te kunnen realiseren en garanderen. Om de vereiste productie- en verwerkingseigenschappen te realiseren en garanderen in asfaltmengsels die op lagere temperaturen worden geproduceerd, zijn dan ook andersoortige asfaltmengsels vereist.

In de afgelopen twee decennia zijn ook grote stappen gezet in de ontwikkeling van asfaltmengsels in de wegenbouw die geproduceerd kunnen worden bij lagere temperaturen. Hierdoor is het mogelijk om een groot deel van de hete asfaltmengsels te vervangen voor asfaltmengsels die geproduceerd worden op een lagere temperatuur, zonder dat dit ten koste gaat van de kwaliteit, de recyclebaarheid en verwerkbaarheid van het asfaltmengsel. Hierdoor voldoen ook deze asfaltmengsels aan de eisen uit de Standaard RAW-Bepalingen. De exacte besparing die door de reductie van de productietemperatuur wordt gerealiseerd, verschilt per asfaltcentrale. Als vuistregel kan echter worden gesteld dat voor de productie van asfalt ongeveer negen m3 benodigd is, waarbij het terugbrengen van de productietemperatuur met 30°C leidt tot de besparing van 11% aardgas per ton asfalt. Op basis van deze vuistregel kan een inschatting worden gemaakt van de impact die de productietemperatuurverlaging heeft op de totale CO2-uitstoot door de asfaltsector.

*Deze CO2-reductie staat gelijk aan de reductie die wordt gerealiseerd door toepassing van 99.000 zonnepanelen.

Welke asfaltmengsels worden er precies uitgefaseerd?

De gunstige effecten van warme asfaltmengsels (WMA) heeft de leden van de Vakgroep Bitumineuze Werken doen besluiten om WMA als nieuwe standaard te kwalificeren en de productie van hete asfaltmengsels (HMA) voor de bulk asfaltmengsels voor wegenbouwasfalt uiterlijk 2025 te hebben uit gefaseerd. Dit betekent dat hete asfaltmengsels voor wegenbouwasfalt waarvan de mengtemperatuur hoger is dan 140°C is (Tmeng > 140°C) en waarvan er jaarlijks meer dan 500 ton bij een asfaltcentrale wordt geproduceerd zal worden uit gefaseerd per 2025.

Bestaan er voldoende alternatieven op lagere temperaturen?

In de afgelopen twee decennia zijn ook grote stappen gezet in de ontwikkeling van asfaltmengsels in de wegenbouw die geproduceerd kunnen worden bij lagere temperaturen. Hierdoor is het mogelijk om een groot deel van de hete asfaltmengsels te vervangen voor asfaltmengsels die geproduceerd worden op een lagere temperatuur, zonder dat dit ten koste gaat van de kwaliteit, de recyclebaarheid en verwerkbaarheid van het asfaltmengsel. Hierdoor voldoen ook deze asfaltmengsels aan de eisen uit de Standaard RAW-Bepalingen.