De bouwopgaven in ons land zijn enorm. Denk alleen al aan de 900.000 woningen die moeten worden bijgebouwd. Tegelijkertijd is er een ambitieuze klimaatdoelstelling. Hiervoor is het onder andere noodzakelijk dat mobiele werktuigen volledig emissieloos worden in 2030. Elektrificatie van mobiele werktuigen is één van de oplossingen die hieraan zal bijdragen. Topsector Logistiek voert binnen het Innovatieprogramma Schoon en Emissieloos Bouwen het programma Bouwlogistiek en Mobiele Werktuigen uit. Vanuit dit programma is Movares gevraagd om te onderzoeken hoe groot de extra elektriciteitsvraag van mobiele werktuigen op de bouwplaats zal zijn in 2030 en welke ontwikkelingen hier invloed op hebben.
Scenario’s
Voor het vaststellen van het toekomstige elektriciteitsverbruik van mobiele werktuigen hebben we drie scenario’s doorgerekend. De berekeningen hebben we gedaan via een top-down en bottom-up methode om de groei in elektriciteitsvraag van verschillende kanten te benaderen en zo de betrouwbaarheid van het onderzoek te vergroten. Daarnaast hebben we interviews gehouden met aannemers, leveranciers van bouwmaterieel en kennisinstellingen om nieuwe en relevante informatie op te halen uit de praktijk. In de Outlook hebben we gekeken naar de mobiele werktuigen in de Nieuwbouw, Renovatie en GWW-sector en onderscheid gemaakt in verschillende projectgroottes, binnen- en buitenstedelijke projecten en diverse typen mobiele werktuigen.
Gevolgen voor het elektriciteitsnet
Willen we 100% van de mobiele werktuigen elektrisch inzetten op de bouwplaats in 2030, dan betekent dat een stijging van 0,1% tot 3-4% van de (huidige) landelijke elektriciteitsvraag. Het onderzoek laat zien dat het massaal inzetten van elektrische mobiele werktuigen in de toekomst ervoor zorgt dat netbeheerders te maken krijgen met veel aanvragen voor grotere middenspanningsaansluitingen in plaats van de gangbare bouwaansluitingen. Dit heeft grote gevolgen voor het elektriciteitsnet, waarop de beschikbare netcapaciteit al steeds schaarser wordt.
Andere oplossingen
Ook kunnen wachttijden voor het aanvragen van een aansluiting nog verder gaan oplopen, waardoor ook het risico op vertraging van bouwprojecten steeds groter wordt. Er zal in toenemende mate moeten worden gewerkt met andere oplossingen, zoals mobiele batterijcontainers, zonnepanelen, windenergie, Vehicle to Load (V2L) en waterstof om het net te ontlasten en om projecten op tijd van de benodigde elektriciteitsvraag te voorzien.
Proactief handelen
Door de handen ineen te slaan en proactief te handelen zou het proces slimmer kunnen worden ingericht. Waar nu de opdrachtnemer verantwoordelijk is voor het realiseren van de aansluiting, wat doorgaans gebeurt op het moment van het verkrijgen van de vergunning, is het advies te onderzoeken in hoeverre het centraliseren en eerder aanvragen van energieaansluitpunten door de opdrachtgever gedaan kan worden. Ook de Nationale Agenda Laadinfrastructuur (NAL) kwam na het uitvoeren van onderzoek met de aanbeveling dat de opdrachtgever de netaansluiting al tijdens de definitiefase kan aanvragen of dat de periode tussen gunning en start uitvoering kan worden verlengd, zodat de aannemer langer de tijd krijgt om een netaansluiting te realiseren. Als er geen verandering plaatsvindt in dit proces, bestaat het risico dat door structurele netcongestie veel bouwprojecten vertraging op lopen of de duurzaamheidsambities in de bouw niet worden gehaald.
De Outlook
De Outlook geeft handvatten om oplossingsrichtingen te verkennen en biedt mogelijkheden om de juiste investeringsbeslissingen te nemen die de energietransitie op de bouwplaats kunnen versnellen. De Outlook is hieronder in te zien en te downloaden.