“3D-printen vergt een andere manier van denken. Dat je met kleine dingen iets groots kunt maken. Dat je echt de potentie hebt om de woningmarkt én onze manier van bouwen radicaal te hervormen”, zegt Theo Salet, hoogleraar en decaan van de faculteit Built Environment op de Technische Universiteit Eindhoven. Dit was tijdens de presentatie van zijn onderzoek en de realisatie van het eerste 3D-geprinte huis ter wereld, waar hij leiding aan gaf.
Ongekend grote opgave
Betonprinten kan in de toekomst ons grondstofverbruik drastisch verlagen en de bouwsnelheid flink verhogen. Dat is hard nodig. Zo is de bestaande bouw niet alleen duur en arbeidsintensief, het is ook niet duurzaam. En doordat het zwaar werk is, ook nog ongezond. De vraag naar woningen neemt komende jaren met 30% toe, terwijl het aantal vaklui (vanwege de vergrijzing) even snel afneemt. Bovendien gaat de infrastructuur uit de jaren 60 en 70 richting het eind van de ontwerplevensduur. Salet: “Willen we in 2050 CO2-neutraal zijn, dan moet het roer radicaal om. We staan voor een ongekend grote opgave.”
Industrieel maatwerk
Om aan de groeiende woningvraag te voldoen, wordt er steeds vaker gewerkt met modulaire bouw. Volgens de hoogleraar ligt de toekomst in het digitaliseren van het gehele bouwproces. “Het verschil tussen een machine en een robot, is dat een robot letterlijk alle vormen kan printen. Met 3D-printen krijg je industrieel maatwerk. En met die oneindige vormvrijheid kun je aan alle uiteenlopende wensen van consumenten voldoen. Salet: “Beton anno nu is ongelofelijk saai. Met een robot kun je weer mooi bouwen, door bijvoorbeeld ornamenten en ronde vormen terug te brengen.”
Legoblokken
Door elementen van een te bouwen object (zoals een brug of een woning) apart te printen en op locatie in elkaar te zetten, wordt het bouwproces versimpeld. Waardoor de productiviteit snel toeneemt. Dat drukt de bouwprijs en verlaagt de bouwtijd. Zo is voor een brug in Nijmegen ‘dit proces van losse legoblokken’, zoals de hoogleraar het verwoord, al in de praktijk toegepast. “Dit is een hele andere manier van bouwen, waarbij je veel minder mensenhanden nodig hebt.”
Duurzaam & circulair
De grootste winst is te behalen in de hoek van duurzaamheid en circulariteit. Zo is beton wereldwijd een van de grootste uitstoters van CO2. Met CO2-neutraal beton kan er veel duurzamer gebouwd worden. Materialen en elementen van een 3D-geprint huis hergebruiken moet in de toekomst ook mogelijk worden. “De losse legoblokken kunnen na ontmanteling voor een volgend bouwproject ingezet worden”, aldus Salet.
Opschalen
Ondanks al deze voordelen is het onduidelijk hoe snel én in welke mate 3D-printing van woonhuizen een oplossing is voor de woningopgave in Gelderland, op dit moment. Het 3D-printen van woningenonderdelen bevindt zich nog in de experimentele fase, terwijl de provincie in het ‘Actieplan Wonen’ vastgelegd heeft om tot 2030 ruim 80.000 nieuwe woningen te laten bouwen in Gelderland.
Gedeputeerde Peter Kerris: “Dit bezoek liet ons zien dat 3D-printen absoluut kansrijk is, zéker als je het inzet voor onderdelen en conceptueel bouwen. Maar op dit moment is het nog niet zover, dat het daadwerkelijk bijdraagt aan een versnelling van de woningbouw. Hier ligt een kans voor het bedrijfsleven. Om deze innovatie te omarmen en zo de productiviteit te vergroten.”