De snel stijgende bouwkosten en tekorten aan materialen remmen de woningbouw in Nederland af. Er zijn zelfs al projecten stilgelegd. Deze ontwikkeling is verontrustend, omdat Nederland juist voor een enorme woningbouwopgave staat. Nederland zou er daarom goed aan doen om de bouw in een sneller tempo circulair te maken. De bestaande bouw zit vol bruikbare grondstoffen die nog een keer in te zetten zijn. Dit maakt ons land op de langere termijn minder afhankelijk van grondstoffen uit andere landen.
De huidige geopolitieke situatie toont aan dat de toeleverketens van bouwmaterialen enorm complex zijn. Materialen als beton, staal en aluminium zijn steeds lastiger verkrijgbaar. En als maatschappij zijn we gewend geraakt aan een bepaalde kwaliteit van bouwwerken, waardoor we voorlopig nog veel behoefte hebben aan deze materialen.
Bouw kan vaak efficiënter met hernieuwbare grondstoffen
Er zijn verschillende strategieën hoe daarmee om te gaan. Materiaal dat weer vrijkomt kan lokaal hergebruikt worden, in plaats van af te schepen naar bijvoorbeeld Azië. Anderzijds kan er ook gekeken naar hernieuwbare grondstoffen zoals hout, een prima bouwmateriaal.
Materialen kunnen vaak een stuk efficiënter ingezet worden. Vaak is het niet eens nodig om heel veel te gebruiken. Er zijn steeds meer nieuwe technologieën en software beschikbaar, maar het bouwen gebeurt vaak op eenzelfde manier als vroeger. Daar mag best kritischer naar gekeken worden.
De mijnen van de toekomst
Er moet een omslag in cultuur komen. Het idee heerst dat het beter is om met nieuwe grondstoffen te werken. Deze mentaliteit moet van tafel. Als een producent kan aantonen dat hergebruikte of hernieuwbare materialen voldoen aan alle kwaliteitseisen, dan zegt dat genoeg.
Uiteindelijk zal de kijk op de bouw veranderen. Gebouwen worden de mijnen van de toekomst, waar we grondstoffen uit putten. Het is als een bouwwerk van Lego, iedere steen met een eigen waarde en opnieuw te gebruiken voor weer iets anders.
Thijs Huijsmans is Senior Adviseur Circulair Bouwen bij Heijmans.