Acht Brabantse woningcorporaties, verenigd in het samenwerkingsverband Lente, werken samen aan het versnellen van het toepassen van houtbouw. Samen zijn zij goed voor meer dan 100.000 sociale huurwoningen. “In onze sector wordt nu al ervaring opgedaan met houtbouw, maar in de praktijk gebeurt er nog te weinig”, aldus Harrie Windmüller, bestuurder van BrabantWonen. “Hout zou meer toegepast kunnen worden en helpt om de CO2-uitstoot te reduceren.”
“Ik heb nog nooit iemand een betonnen muur zien knuffelen. Maar een houten wand wél”, aldus Jetske Thielen, programmamanager duurzaamheid bij Lente. “Hout wil je aanraken, het is tastbaar en vertrouwd. En het brengt de natuur terug in de gebouwde omgeving. Helaas wordt de bouwsector nog gedomineerd door staal en beton. En dat terwijl we voor een van de grootste uitdagingen ooit staan. Tot 2030 is er behoefte aan ongeveer 80.000 woningen per jaar. Tegelijkertijd moet de bouwsector de CO2- uitstoot drastisch verlagen. Inclusief industrie en transport is de bouw namelijk verantwoorde-lijk voor zo’n 45% van het energieverbruik. Ge-lukkig is er een alternatief. Zoals bouwen met kruislaaghout (CLT, red.), dat CO2 juist opslaat en vasthoudt. Zo slaat een kubieke meter hout bijna een ton CO2 op en zouden we tot 100 me-gaton CO2 besparen als we alle woningen tot 2030 in hout zouden bouwen. Kijk, dat zijn cij-fers om vrolijk van te worden.”
Een duidelijk statement van het samenwer-kingsverband Lente. Maar houtbouw is meer dan CLT. Ook houtskeletbouw (HSB) is een mooi voorbeeld van houtbouw, evenals houten gevel- en dakelementen, gevelbekleding, vloer-liggers en funderingspalen. Daarnaast zijn hy-bride constructies mogelijk waarbij hout, staal en beton op die plaatsen worden toegepast waar ze de meeste toegevoegde waarde heb-ben. Door alle voordelen van houtbouw werken steeds meer woningcorporaties met hout, zoals de groep Brabantse corporaties.
Een duidelijk statement van het samenwer-kingsverband Lente. Maar houtbouw is meer dan CLT. Ook houtskeletbouw (HSB) is een mooi voorbeeld van houtbouw, evenals houten gevel- en dakelementen, gevelbekleding, vloer-liggers en funderingspalen. Daarnaast zijn hy-bride constructies mogelijk waarbij hout, staal en beton op die plaatsen worden toegepast waar ze de meeste toegevoegde waarde heb-ben. Door alle voordelen van houtbouw werken steeds meer woningcorporaties met hout, zoals de groep Brabantse corporaties.
CO2-opslag in hout
Houtbouw draagt dus bij aan CO2-reductie in de bouw. De opslag van een ton CO2 in een kubieke meter hout staat zelfs gelijk aan de uitstoot van 6.000 kilometer rijden met een dieselwagen. Toch wordt er nog wel druk ge-discussieerd over die geclaimde CO2-reductie. De houtindustrie, houtbouwers en andere houtliefhebbers vinden het onbegrijpelijk dat de tijdelijke opslag van CO2 in hout dat wordt gebruikt voor houtprojecten, totaal niet tot ui-ting komt in de milieuprestatieberekening. Naar aanleiding van alle commotie heeft toen-malig minister Ollongren van BZK in het najaar van 2021 aan SGS Search opdracht gegeven te onderzoeken hoe de waardering van de mili-eueffecten van de opslag van CO2 in biobased materialen, waaronder hout, kan worden op-genomen in de nationale systematiek. Volgens een publicatie in Cobouw (2 mei 2022) is de conceptrapportage gereed en blijkt daaruit dat de CO2-voordelen van bioba-sed woningen relatief eenvoudig zijn te bere-kenen met een speciale formule. Hieruit kan ook worden afgeleid dat vastgelegde koolstof (CO2) in gebouwen een bijdrage kan leveren aan de klimaatambities van de Nederlandse overheid voor de gebouwde omgeving in 2050. Een aanbeveling van SGS Search is dan ook om milieudata over bouwmaterialen in de Nationale Milieudatabase uit te breiden met het prestatiekenmerk ‘vastgelegde CO2 in het materiaal’. Waar deze resultaten toe gaan lei-den is nog onduidelijk, omdat de politiek wacht tot het definitieve rapport er ligt. “Zodra dat het geval is, zal het aan de Tweede Kamer worden gestuurd met een kabinetsreactie”, aldus de woordvoerder van de minister in Co-bouw.
Inkoopsamenwerking
Binnen Lente is er een inkoopsamenwerking, waarin de acht Brabantse woningcorporaties samen optrekken en leren van individuele houtbouwprojecten. Het gaat om de corpora-ties Alwel, Area, BrabantWonen, Casade, Stad-lander, Tiwos, WonenBreburg en Zayaz. Samen zijn zij goed voor meer dan 100.000 sociale huurwoningen.
Alle corporaties nemen deel aan de Buyer group Houtbouw. Binnen een buyer group wer-ken publieke en private opdrachtgevers geza-menlijk aan een gedeelde marktvisie en -strate-gie op het verduurzamen van een specifieke productcategorie. De bedoeling is dat de be-trokken opdrachtgevers deze visie en strategie binnen twee jaar implementeren in hun aanbe-stedingspraktijk. Dit stimuleert de markt om duurzame oplossingen te ontwikkelen die pas-sen bij een concrete, breed gedragen behoefte.
Alle corporaties nemen deel aan de Buyer group Houtbouw. Binnen een buyer group wer-ken publieke en private opdrachtgevers geza-menlijk aan een gedeelde marktvisie en -strate-gie op het verduurzamen van een specifieke productcategorie. De bedoeling is dat de be-trokken opdrachtgevers deze visie en strategie binnen twee jaar implementeren in hun aanbe-stedingspraktijk. Dit stimuleert de markt om duurzame oplossingen te ontwikkelen die pas-sen bij een concrete, breed gedragen behoefte.
Afgelopen jaar waren negentien buyer groups actief, met in totaal 166 deelnemers, 361 marktpartijen en 966 organisaties in de schil. In 2022 starten nog eens acht nieuwe buyer groups. De buyer groups zijn een initiatief van uit het Rijk, IPO, VNG en UVW en liggen in het verlengde van de Green Deal Circulair Inkopen en de leernetwerken van 2018 en 2019.
De Buyer group Houtbouw stimuleert de op-schaling van woningbouw in hout door het ontwikkelen van een gezamenlijke marktvisie. Irma Thijssen, adviseur bij RVO, Transitieteam Circulaire Bouweconomie, begeleidt de Buyer group Houtbouw. Onlangs publiceerde het Transitieteam Circulaire Bouweconomie de Rapportage Woningbouw in hout (zie elders in deze uitgave) met voorbeelden van gereali-seerde projecten in de sociale woningbouw in hout. Acht voordelen van houtbouw Houtbouw is erg populair geworden de afge-lopen jaren. Initiatieven als City Deal bioba-sed bouwen, Green Deal Houtbouw in de Me-tropoolregio Amsterdam en het HOME-project van FSC Nederland spreken hoge ambities uit voor de komende jaren. Grote bouwers als BAM en Heijmans geven aan van beton op hout te willen overstappen. Ook zijn er plan-nen om CLT-fabrieken in Nederland te statio-neren. Maar wat zijn nou de voordelen van hout ten opzichte van andere bouwmateria-len precies? Programmamanager Jetske Thie-len zet de voordelen van houtbouw op een rijtje:
De Buyer group Houtbouw stimuleert de op-schaling van woningbouw in hout door het ontwikkelen van een gezamenlijke marktvisie. Irma Thijssen, adviseur bij RVO, Transitieteam Circulaire Bouweconomie, begeleidt de Buyer group Houtbouw. Onlangs publiceerde het Transitieteam Circulaire Bouweconomie de Rapportage Woningbouw in hout (zie elders in deze uitgave) met voorbeelden van gereali-seerde projecten in de sociale woningbouw in hout. Acht voordelen van houtbouw Houtbouw is erg populair geworden de afge-lopen jaren. Initiatieven als City Deal bioba-sed bouwen, Green Deal Houtbouw in de Me-tropoolregio Amsterdam en het HOME-project van FSC Nederland spreken hoge ambities uit voor de komende jaren. Grote bouwers als BAM en Heijmans geven aan van beton op hout te willen overstappen. Ook zijn er plan-nen om CLT-fabrieken in Nederland te statio-neren. Maar wat zijn nou de voordelen van hout ten opzichte van andere bouwmateria-len precies? Programmamanager Jetske Thie-len zet de voordelen van houtbouw op een rijtje:
• hout slaat CO2 op;
• houtbouw is biobased;
• houtbouw levert lichtere constructies op;
• je kunt sneller en goedkoper bouwen;
• houtbouw geeft minder overlast voor de omgeving;
• hout heeft een hogere isolatiewaarde;
• hout heeft een warme uitstraling;
• met houtbouw ben je onderdeel van de oplossing!
“Stoppen met bouwen is geen optie”, besluit Jetske Thielen. “Ánders bouwen is dat wél. Houtbouw is schoner, gezonder, en zo dragen we bij aan een duurzame toekomst voor ieder-een. Als bouwsector moeten we die transitie omarmen. Maar ook de overheid moet dit pro-ces vooruit stuwen door in een duurzame toe-komst te investeren. Hoe gaaf zou het zijn als onze woningen uiteindelijk een CO2-opslag worden, in plaats van een CO2-probleem? Er is zoveel slims, innovatiefs en vooruitstrevends mogelijk met hout. We moeten het gewoon meer gaan doen!”
Meer informatie: https://groenehuisvesters.nl/circulariteit/ en https://groenehuisvesters.nl/wp-content/uploads/2022/02/Lente-Hout-bouw-Wonen-Zoals-3.pdf.